خشک کردن ژل صبرزرد با خشک کن پاششی و هوای گرم

صبرزرد (aloe vera syn aloe barbadensis) متعلق به تیره سوسن سانان است و خواص درمانی آن فوق العاده می باشد. بدلیل ترکیبات موجود و فعالیت آبی بسیار بالا، ژل صبرزرد مستعد حملات میکروبی می-باشد، لذا برای جلوگیری از تخریب ژل باید روش های نگهداری از جمله خشک کردن ژل انجام شود. در این پژوهش از دو خشک کن هوای گرم و پاششی به منظور خشک کردن ژل صبرزرد و تهیه ی پودر آن استفاده شد. برای خشک کن هوای گرم با استفاده از طرح آماری کاملا تصادفی، تاثیر تغییرات دو عامل دمای خشک کردن و سرعت هوای گرم بر پارامترهای زمان خشک کردن، ضریب نفوذ رطوبت، انرژی فعال سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای مستقل عبارت بودند از: دما ی هوا در سه سطح 50 ، 60 و 70 درجه سلسیوس، سرعت هوا در سه سطح 1، 2 و 3 متر بر ثانیه. ده مدل خشک کردن لایه نازک بر داده های آزمایشگاهی برازش داده شد. بهترین مدل بر حسب سه پارامتر، بزرگترین ضریب تعیین(r2) و کوچکترین مربع کای (?2) و ریشه متوسط مربع خطای داده ها (rmse) انتخاب گردید. برای خشک کن پاششی با استفاده از طرح آماری سه نقطه مرکزی، تاثیر متغیرهای مستقل دمای هوای ورودی (50، 70 و 100 درجه سلسیوس) ، سرعت آسپیراتور (80، 90 و 100 درصد) و نرخ تغذیه (50، 100 و 150 میلی لیتر بر ساعت) بر خواص پودر از جمله ظرفیت آب پذیری، زمان جذب آب، درصد حلالیت، میزان پلی ساکارید و مرفولوژی پودر مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه، خواص اندازه گیری شده پودر حاصل از خشک کن پاششی با پودر بدست آمده از خشک کن هوای گرم و پودر وارداتی شرکت بهنوش مقایسه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که تاثیر عوامل دما و سرعت هوا در خشک کن هوای گرم بر فرآیند خشک شدن و تغییرات مقدار پلی ساکارید، معنی دار می باشد. مدل میدیلی نسبت به سایر مدل ها دارای برازش بهتری بود. ضریب نفوذ رطوبت ژل صبرزرد در سطوح مختلف آزمایش از 9-10× 6/2 تا 9-10×22/7 متر مربع بر ثانیه تغییر می کرد. انرژی فعال سازی نیز در حدود 51/18 تا 96/28 کیلوژول بر مول به دست آمد. افزایش دما در خشک کن پاششی باعث افزایش اندازه ذرات پودر و کاهش ظرفیت آب پذیری و کاهش حلالیت شد. همچنین مقایسه پودرها نشان داد که پودر وارداتی بیشترین میزان پلی ساکارید (54/11%) و بالاترین درصد حلالیت(100%) را دارا می باشد.